काठमाडौँ ।। यो वर्ष देशभरि नै औषतभन्दा कम वर्षा हुँदा आकाशे पानीको भरमा खेती गर्नुपर्ने किसान मर्कामा परेका छन् । देशभर १५ लाख ४ हजार ४ सय ८६ हेक्टर जमिनमा धान खेती हुने गरेकोमा ८७ हजार तीन सय ५४ हेक्टर जमिन बाँझै बनेको कृषि विभागले जनाएको छ । अन्न भण्डार मानिने मधेस प्रदेशमा ७ प्रतिशत जमिनमा यस वर्ष रोपार्इं हुन पाएन भने रोपार्इँ भएको क्षेत्रमा पनि पर्याप्त पानी नपरेका कारण सर्न लागेका धानका बेर्ना फेरि मर्न लागेको छ । जेनतेन रोपाईं भएको ठाउँमा सिँचाइ अभावले धानको बोटै मर्ने अवस्थामा पुगेको किसानहरू बताउँछन् । कृषि विभागको तथ्याङ्क अनुसार देशभर लगभग ९४ प्रतिशत स्थानमा रोपाईँ भएको छ । एकातिर धान रोप्नै नपाएको चिन्ता छ अर्कोतिर रोपेको धान पनि खडेरीका कारण जोगाउन मुस्किल भएको किसानको दुखेसो छ । हालसम्म पानीको अभावमा रोपाईं गर्न नपाएकाहरू अब पानी परेकै खण्डमा समेत रोपाईँ गर्ने कि नगर्ने भन्ने अन्यौलमा छन् । कृषि विज्ञका अनुसार धानको बीउ राखेको २० देखि २५ दिनमा बेर्ना तीन पाते हुन्छ । सो समय नै धान रोपाईँको उपयुक्त समय हो । त्यसपछि हरेक दिन बीउको गुणस्तर कमजोर हुँदै जान्छ । त्यसैले अब पानी परिहालेमा पनि धान रोपेर उत्पादन सोचे अनुसारको लिन नसकिने भएकाले धानको सट्टामा सोही जमिनमा हुने वैकल्पिक खेती गर्न विज्ञहरूको सुझाव छ । खडेरीका कारण यसपटक धानको उत्पादनमा पनि कमी आउने अनुमान गरिएको छ ।
